Nowa (stara) Chemia. Orlen zatrzymuje projekt Olefiny. Przyszłość polskiej petrochemii pod znakiem zapytania?

Grupa Orlen, decyzją zarządu zdecydowała o wstrzymaniu inwestycji w projekt Olefiny III. To wzbudziło liczne kontrowersje i pytania wśród analityków oraz ekspertów z branży energetycznej i chemicznej. Czy rezygnacja z jednej z kluczowych inwestycji Orlenu to znak strategicznej elastyczności, czy raczej dowód na brak konsekwencji w realizacji długoterminowych planów rozwoju? Zwłaszcza że i Orlen przesunął ogłoszenie nowej strategii rozwoju na początek 2025 roku.

biznes ekologia polityka wiadomości

11 grudnia 2024   |   23:33   |   Źródło: Orlen / Gazeta Morska   |   Drukuj

fot. Grupa Orlen

fot. Grupa Orlen

Projekt Olefiny III wstrzymany

Zarząd Grupy Orlen podjął decyzję o zatrzymaniu projektu Olefiny III, którego rzeczywiste koszty realizacji sześciokrotnie przekroczyłyby pierwotne założenia. 

- Uchroni to spółkę przed stratą ok. 15 miliardów zł. Te środki przeznaczone zostaną na projekty trwale zwiększające konkurencyjność spółki oraz polskiej gospodarki. O nieprawidłowościach, związanych z procesem inwestycyjnym, zawiadomiono prokuraturę. Orlen nie wyklucza też wystąpienia wobec byłych członków zarządu z roszczeniem odszkodowawczym. Pozwala na to przyjęta w ostatnich dniach uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy - przekazał Mateusz Witczyński, rzecznik spółki w komunikacie.

Jak informuje koncern, rzetelna weryfikacja kosztów i warunków budowy kompleksu Olefiny III, dokonana po raz pierwszy od momentu rozpoczęcia projektu, wykazała, że inwestycja nie dawała szansy na zwrot. Analiza procesu przygotowania i realizacji inwestycji przez zarząd Daniela Obajtka ujawniła liczne nieprawidłowości, zarówno w obszarze przyjętych założeń, ignorujących warunki rynkowe, jak i harmonogramów czy technologii realizacji. 

Między innymi zidentyfikowano i rozpoznano istotne problemy natury projektowo-technicznej w zakresie instalacji ISBL, których rozwiązanie wpływa na realizację projektu.

Daniel Obajtek komentuje

Do sprawy Olefiny III odniósł się również Daniel Obajtek, były prezes Orlenu.

- Podejmując decyzję o zatrzymaniu projektu Olefiny, prezes Ireneusz Fąfara powoływał się na oczekiwania akcjonariuszy i analityków. To właśnie tak tę decyzję oceniają. Kurs akcji spada o prawie 6 procent, wartość rynkowa - o niemal 4 miliardy złotych - powiedział europoseł Daniel Obajtek.

Warto zauważyć, że cena akcji Orlenu na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy spadła z 63,37 zł za akcję, do 50,09 zł. Oznacza to, że realna wartość akcji spółki w ciągu roku spadła o 20,94 procent. Ostatni raz tak wyraźny spadek wartości akcji Grupy Orlen odnotowany był podczas pandemii koronawirusa, kiedy wartość akcji spadła do 50,28 zł.

Inne spojrzenie na sprawę przedstawił Robert Nowicki. Były prezes spółki Orlen Neptun zapytał w mediach społecznościowych, czy decyzja Grupy Orlen o zamknięciu projektu Olefin to zasłona dymna w związku z dalszym brakiem rzekomej nowej strategii. Jej publikację kolejny raz przełożono, tym razem na początek 2025 roku.

Były wiceminister rozwoju zwrócił też uwagę, że "Niemcy otworzyli w Chinach nowa inwestycję petrochemiczną za 45 mld zł", co miało być odpowiedzią na nierentowność projektu podważaną przez obecny zarząd spółki.

- Obecny zarząd Orlenu zatrzymał największą inwestycję petrochemiczną w Europie i zarazem jedyną w Europie Środkowo-Wschodniej, która jest fundamentem dalszego rozwoju Grupy Orlen. Jej zatrzymanie to zatrzymanie całej gałęzi petrochemii, w którą inwestuje wiele krajów, między innymi Stany Zjednoczone, Arabia Saudyjska, Belgia, Niemcy. Czyżby obecny zarząd koncernu oddawał pole Niemcom w tym zakresie? Dla zamydlenia oczu piszą, że będzie jakaś kontynuacja w postaci nowego programu. PR-owa zagrywka, żeby przekreślić wszystko, co związane z byłym Zarządem firmy. Co ciekawe. Jakimś zbiegiem okoliczności dziś rano w mediach pojawia się artykuł dotyczący Olefin, a parę godzin później Orlen publikuje komunikat. Znowu przypadek? - skomentował decyzję Orlenu Daniel Obajtek.

Jak informuje biuro prasowe Orlenu, pierwotny koszt realizacji inwestycji szacowany był na 8,3 mld zł. W 2023 roku ówczesny zarząd zwiększył nakłady ponad trzykrotnie - do 25 mld zł, jednocześnie ograniczając zakres inwestycji o najbardziej perspektywiczne chemikalia zaawansowane. Rzeczywisty koszt realizacji inwestycji, uwzględniający budowę infrastruktury niezbędnej do działania instalacji, wyniósłby nawet 51 mld zł.

- Decyzja o zatrzymaniu projektu jest najkorzystniejszym z możliwych rozwiązań, pozwalającym na ograniczenie potencjalnych strat spółki, spowodowanych błędnymi decyzjami poprzedniego zarządu - czytamy w komunikacie spółki.

Dążąc do ograniczenia negatywnych efektów ekonomicznych inwestycji w Olefiny III, Orlen wykorzysta powstałą infrastrukturę, jako bazę do realizacji projektu Nowa Chemia.

- To projekt oparty o nowe założenia technologiczne, operacyjne i biznesowe w ramach, którego powstanie nowoczesna instalacja do produkcji monomerów, oraz zwiększone zostaną możliwości sprzedażowe spółki w obszarze tlenku etylenu i glikoli, styrenu oraz frakcji butadeinowej C4 w wolumenie zoptymalizowanym do potrzeb rynkowych. Nowa Chemia od ok. 2030 roku przejmie funkcje instalacji działającej obecnie w ramach Olefin II i użytkowana będzie przez cały cykl działalności płockiego zakładu - przekazał w komunikacie Mateusz Witczyński, rzecznik prasowy  Grupy Orlen.

Przypomnijmy, że rozbudowa kompleksu Olefin była jednym z kluczowych projektów rozwojowych wpisanych w strategię "ORLEN2030".

- Dzięki zastosowanym technologiom, jej realizacja przybliży Grupę Orlen do osiągniecia celów zapisanych w strategii neutralności emisyjnej. Rozpoczęcie produkcji przez nowy Kompleks Olefin zwiększy udział Grupy Orlen w europejskim rynku petrochemicznym z 5% do 6,4%, przyczyniając się do wzmocnienia konkurencyjności i wzrostu EBITDA spółki o ok. 1 mld zł rocznie - informowała jeszcze nieco ponad rok temu spółka.

Temat inwestycji Grupy Orlen w projekt Olefiny III pojawił się także podczas przesłuchania Daniela Obajtka w trakcie posiedzenia komisji śledczej ds. tzw. afery wizowej.

Podczas przesłuchania Piotr Kaleta (PiS) zapytał byłego prezes Orlenu o to, czy inwestycja Grupy Orlen w Olefiny III mogła zagrażać niemieckim interesom. 

- Oczywiście, że tak - powiedział Daniel Obajtek. Szybko w słowo wszedł mu szef komisji Marek Sowa z Platformy Obywatelskiej mówiąc: - Uchylam to pytanie. 

Komentarz przewodniczącego Platformy - oraz jego następstwa - były wówczas szeroko komentowane.

Nowa Chemia, czyli tylko nowa nazwa?

Czym różni się projekt Nowa Chemia od projektu Olefiny III? Wiele wskazuje na to, że jedynie nazwą. Projekt, który został zatrzymany przez obecny zarząd spółki, zakładał budowę kompleksu petrochemicznego z docelowymi mocami produkcyjnymi etylenu na poziomie 740 kt rocznie, podobnie jak projekt Nowa Chemia.

Bardzo podobny jest też koszt inwestycji. Według sprawozdania Orlenu, Olefiny III miały kosztował około 51 miliardów złotych, jednak w komunikacie przedstawionym przez Grupę Orlen nie ma konkretnych obliczeń, które jednoznacznie wskazywać miałyby prognozowaną kwotę. 

Co z Nową Chemią? "Zoptymalizowane nakłady inwestycyjne szacowane są na około 34 miliardy złotych, z uwzględnieniem około 6 miliardów kosztów finansowania".

Tak samo jest z czasem realizacji. Zarówno Olefiny III, jak i Nowa Chemia, zakładają gotowość projektu do eksploatacji nie wcześniej niż w 2030 roku.

Ponadto Orlen ocenia, że w zależności od poziomu wykorzystania mocy wytwórczych nowy zakład będzie osiągał zysk EBITDA w przedziale 550–800 mln zł rocznie. Jak było w przypadku projektu Olefiny III? Jak przekazywał w strategii "ORLEN2030" Daniel Obajtek, zysk EBITDA wynosił ok. 1 mln zł rocznie.

Co się zmieni, jak nie tylko nazwa? Na strategię Grupy Orlen poczekać trzeba do początku 2025 roku, choć jak wskazał Robert Nowicki, "może strategia Daniela Obajtka jednak jest nie do zmiany"?

Jaka przyszłość czeka polską petrochemię? Wiele wskazuje na to, że zmiana będzie tylko kosmetyczna, choć reakcja rynku na decyzję zarządu spółki może sugerować zupełnie coś innego.

Śledźcie nas na portalu X, aby być na bieżąco z najważniejszymi wiadomościami | gazetamorska.pl

Kamil Kusier
redaktor naczelny

komentarze


wpisz treść
SKOMENTUJ
nick

Dodaj pierwszy komentarz