Jak powstaje sztorm? Zjawiska atmosferyczne nad morzem, które fascynują i przerażają

Morze, choć zwykle spokojne i majestatyczne, potrafi w jednej chwili przemienić się w pełne grozy widowisko. Sztormy to jedno z najbardziej gwałtownych i dramatycznych zjawisk atmosferycznych, które od wieków fascynują i przerażają ludzi. Jak dochodzi do powstania sztormu?

bezpieczeństwo pogoda wiadomości

19 września 2024   |   13:00   |   Źródło: Gazeta Morska   |   Drukuj

fot. Canva / Gazeta Morska

fot. Canva / Gazeta Morska

Co to jest sztorm?

Sztorm to gwałtowny wiatr o prędkości przekraczającej 62 km/h, któremu często towarzyszą burze, ulewne deszcze i wysokie fale. W skali Beauforta odpowiada to około 8 stopniom, co oznacza silny wiatr, który może powodować znaczne zagrożenie dla żeglugi oraz osób przebywających na otwartym morzu.

Jak powstaje sztorm?

Sztormy są efektem interakcji wielu czynników atmosferycznych, ale ich źródłem jest głównie różnica ciśnień między obszarami wyżu i niżu atmosferycznego. Oto główne etapy powstawania sztormu:

  1. Niż baryczny – kluczowym mechanizmem powstawania sztormu jest niż baryczny, czyli obszar niskiego ciśnienia atmosferycznego. Niże tworzą się, gdy ciepłe, wilgotne powietrze unosi się, co powoduje spadek ciśnienia na powierzchni ziemi.

  2. Kierunek i prędkość wiatru – Różnica ciśnienia między obszarami wyżu i niżu powoduje przepływ powietrza, czyli wiatr. Im większa różnica ciśnień, tym silniejszy wiatr. W przypadku sztormów prędkość wiatru może osiągać ogromne wartości, napędzając fale i tworząc groźne warunki na morzu.

  3. Efekt Coriolisa – Ponieważ Ziemia obraca się wokół własnej osi, wiatry nie poruszają się w linii prostej. Na półkuli północnej wiatry są odchylane w prawo, co sprawia, że sztormy mają charakter spiralny. Efekt Coriolisa wzmacnia dynamikę sztormu, zwłaszcza w tropikalnych cyklonach.

  4. Wzmacnianie sztormu przez ciepłe morze – Gdy woda morska jest ciepła, zwiększa to parowanie, a wilgotne powietrze unosi się jeszcze szybciej. To wzmacnia niż i może prowadzić do powstania ekstremalnych sztormów, takich jak huragany czy tajfuny.

  5. Porywiste fale i przybój – Silny wiatr powoduje powstawanie wysokich fal. Podczas sztormu fale mogą osiągać kilkanaście metrów wysokości, a energia falowania może być tak duża, że niszczy wybrzeża, statki i infrastrukturę portową.

Wiry i inne tajemnicze zjawiska morskie

Morze to miejsce, gdzie nie tylko sztormy tworzą niebezpieczne warunki. Istnieją inne zjawiska morskie, które zarówno fascynują, jak i budzą grozę.

  1. Wir morski – To silnie wirujący prąd wody, który może wciągnąć statki lub inne obiekty znajdujące się na jego drodze. Wiry morskie powstają najczęściej w miejscach, gdzie występują silne prądy morskie, a ukształtowanie dna morskiego sprzyja ich tworzeniu. Najbardziej znanym przykładem jest wir nazywany „Moskstraumen” u wybrzeży Norwegii.

  2. Tsunami – Choć nie jest zjawiskiem atmosferycznym, tsunami to fale o katastrofalnej sile, które mogą powstać w wyniku podwodnych trzęsień ziemi, wybuchów wulkanów czy osuwisk. Te gigantyczne fale przemieszczają się z prędkością nawet 800 km/h i mogą uderzyć w wybrzeża bez ostrzeżenia, niosąc za sobą ogromne zniszczenia.

  3. Trąby wodne – To wirujące kolumny wody unoszące się z powierzchni morza, które wyglądają jak tornada nad wodą. Powstają one na skutek silnych wiatrów i gwałtownych burz, i mogą stanowić poważne zagrożenie dla statków oraz ludzi.

Dlaczego sztormy są tak niebezpieczne?

Sztormy na morzu są szczególnie niebezpieczne z kilku powodów:

  • Trudne warunki nawigacyjne – Silne fale i porywiste wiatry mogą doprowadzić do utraty kontroli nad statkiem.

  • Możliwość zatopienia statku – Gwałtowne fale i silne podmuchy mogą uszkodzić kadłub jednostki, a w ekstremalnych przypadkach ją zatopić.

  • Zalania i powodzie sztormowe – Sztormy na wybrzeżach mogą powodować zjawisko powodzi sztormowej, kiedy to woda morska wdziera się na ląd, niszcząc infrastrukturę i zagrażając mieszkańcom.

Jak chronić się przed sztormem?

Współczesne technologie pozwalają na stosunkowo wczesne wykrywanie zbliżających się sztormów. Systemy monitoringu atmosferycznego, takie jak radary meteorologiczne i satelity, umożliwiają prognozowanie ich pojawienia się z kilkudniowym wyprzedzeniem. Dla żeglarzy i rybaków kluczowe jest śledzenie prognoz pogody oraz unikanie rejsów w okresach wzmożonej aktywności sztormowej.

Odwiedź nas na gazetamorska.pl.

Daniel Nawrocki
redaktor

galeria


komentarze


Dodaj komentarz...
Skomentuj
Nick

Dodaj pierwszy komentarz.