Szwecja i Litwa wyznaczają kurs ku bezemisyjnej żegludze

Dwie północnoeuropejskie lokalizacje – Umeå w Szwecji oraz Kowno na Litwie – prezentują nowatorskie podejście do zrównoważonego transportu wodnego, wyznaczając tym samym nowe standardy dekarbonizacji logistyki w regionie Morza Bałtyckiego. Ich działania wpisują się w ramy projektu Blue Supply Chains, współfinansowanego z programu Interreg BSR 2021–2027.

biznes gospodarka morska logistyka na świecie porty transport i spedycja wiadomości

24 czerwca 2025   |   13:26   |   Źródło: Gazeta Morska   |   Opracował: Kamil Kusier   |   Drukuj

fot. Blue Supply Chains

Szwecja: zielone paliwa i eksport energii z Umeå

Port w Umeå do 2040 roku planuje osiągnąć pełną neutralność klimatyczną. Kluczowym elementem tej transformacji jest zastąpienie paliw kopalnych lokalnie produkowanym zielonym wodorem oraz elektrometanolem. Mapa drogowa dekarbonizacji została opracowana przez IVL Swedish Environmental Research Institute we współpracy z Port of Umeå, Umeå Energy AB, gminą Umeå i INAB.

Wśród strategicznych atutów regionu znajdują się:

• dostęp do taniej i czystej energii elektrycznej z wiatru i wody,
• możliwość wykorzystania biogenicznego CO₂ z systemu ciepłowniczego,
• rozwinięta infrastruktura transportu kolejowego i morskiego,
• dostęp do czystej wody niezbędnej do elektrolizy.

Do 2030 roku planuje się uruchomienie zakładu w Umeå Eco Industrial Park, który ma produkować nawet 110 tys. ton e-metanolu rocznie. Jednym z pierwszych odbiorców będzie armator Wasaline, a projekt zakłada także wykorzystanie paliw przez flotę firmy SCA. Co istotne – Umeå ma ambicje stać się eksportowym hubem zielonych paliw dla regionu Morza Bałtyckiego.

Litwa: elektryfikacja żeglugi śródlądowej na Niemnie

Litewski projekt – prowadzony przez Lithuanian Inland Waterways Authority (LIWA) – koncentruje się na elektryfikacji transportu rzecznego na trasie Kowno–Kłajpeda. Celem jest ograniczenie emisji i odciążenie dróg poprzez zastąpienie nawet 48 tys. przejazdów ciężarówek rocznie żeglugą śródlądową.

Od 2019 roku zainwestowano ponad 27 mln euro w modernizację drogi wodnej E41, w tym pogłębianie i przebudowę infrastruktury. Na tym fundamencie powstaje elektryczna flota, obejmująca:

• 6 nowoczesnych pchaczy elektrycznych (660 kW),
• 12 barek dostosowanych do kontenerów,
• 27 wymiennych kontenerów bateryjnych,
• 3 inteligentne huby ładowania: w Kownie, Jurbarkasie i Kłajpedzie.

Każda jednostka zastępująca ciężarówki pozwoli zaoszczędzić nawet 21 ton CO₂ na podróż. Litwa pokryje 90% kosztów infrastruktury energetycznej, oferując operatorom konkurencyjne, przewidywalne ceny energii.

Technologie i wybór paliw – zależnie od potrzeb

Obie inicjatywy przeszły szczegółowe analizy paliw alternatywnych. W Szwecji kluczowe okazały się e-metanol i wodór, zapewniające wysoką gęstość energetyczną i długofalowy potencjał dekarbonizacji – mimo wyzwań technicznych (np. przechowywanie wodoru pod wysokim ciśnieniem). Z kolei na Litwie, w transporcie śródlądowym, dominują rozwiązania bateryjno-elektryczne, które pozwalają szybciej wdrożyć bezemisyjne statki przy niższych kosztach eksploatacyjnych.

Oba kraje zastosowały modelowanie energetyczne, symulacje CFD oraz testy fizyczne, by dopasować parametry floty do lokalnych warunków hydrologicznych i operacyjnych.

Infrastruktura, regulacje i polityka klimatyczna

Nowe rozwiązania nie ograniczają się do samych statków. Umeå planuje wdrożenie:

• lądowego zasilania OPS,
• stacji bunkrowania zielonych paliw,
• pełnej integracji systemu wychwytywania CO₂ do 2029 roku.

Litwa natomiast inwestuje w:

• dźwigi portowe do obsługi kontenerów bateryjnych (30 ton),
• rozbudowę portów śródlądowych,
• długoterminowe kontrakty na energię elektryczną.

Przyszłe regulacje unijne, jak FuelEU Maritime oraz rozszerzenie ETS na żeglugę, będą dodatkowymi impulsami dla wdrażania zielonych rozwiązań w całym basenie Morza Bałtyckiego.

Kalendarium zielonej transformacji

Umeå:

• 2027: zakończenie połączenia kolejowego z Eco Industrial Park,
• 2029: uruchomienie systemu wychwytywania CO₂,
• 2030: rozpoczęcie produkcji e-metanolu,
• 2040: pełna neutralność klimatyczna gminy i portu.

Litwa:

• 2024–2025: budowa pierwszych pchaczy elektrycznych,
• 2026–2027: start hubów ładowania,
• 2030: wdrożenie pełnej floty e-żeglugi śródlądowej.

Z północnego Bałtyku na cały kontynent

Obie inicjatywy dowodzą, że przyszłość bezemisyjnej żeglugi nie jest futurystyczną wizją, lecz realnie wdrażanym modelem zmian, który może być skalowany i replikowany w innych częściach Europy. Dzięki strategicznej współpracy partnerów publicznych i prywatnych, integracji z lokalnymi źródłami energii i odważnym decyzjom infrastrukturalnym – Litwa i Szwecja stają się liderami zielonej transformacji transportu wodnego.

Więcej informacji znajdziesz klikając tutaj.

Postaw nam kawę, a my postawimy na dobrą morską publicystykę! Wspieraj Gazetę Morską i pomóż nam płynąć dalej - kliknij tutaj!

żegluga bezemisyjna transport wodny zeroemisyjny zielone paliwa morskie dekarbonizacja portów innowacje w logistyce morskiej

komentarze

---

wpisz treść

SKOMENTUJ

nick

Dodaj pierwszy komentarz