Polska prezydencja w UE. Czy to kurs na morską przyszłość Europy?

Z początkiem 2025 roku Polska objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, zyskując możliwość kształtowania kluczowych kierunków polityki wspólnotowej. Wśród priorytetów Warszawy znajdują się gospodarka morska, bezpieczeństwo żeglugi oraz zrównoważone zarządzanie zasobami Morza Bałtyckiego. To wyjątkowa okazja, by nadać nową dynamikę unijnej strategii morskiej – od modernizacji portów i szlaków handlowych po transformację energetyczną sektora morskiego. Czy Polska wykorzysta swoją prezydencję, aby wzmocnić europejską politykę morską i uczynić Bałtyk oraz inne europejskie akweny kluczowym elementem unijnej agendy?

ważne gospodarka morska polityka wiadomości

03 lutego 2025   |   07:07   |   Źródło: Gazeta Morska   |   Opracował: Kamil Kusier   |   Drukuj

fot. ZMPSiŚ

Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej to nie tylko prestiżowe zobowiązanie, ale także realna szansa na wzmocnienie pozycji kraju w kształtowaniu polityki morskiej na poziomie wspólnotowym. W obliczu rosnącej konkurencji na globalnych szlakach handlowych oraz wyzwań związanych z transformacją energetyczną, Warszawa chce skupić się na zwiększeniu innowacyjności sektora morskiego. Kluczowe znaczenie ma rozwój portów, poprawa infrastruktury oraz digitalizacja logistyki, co ma przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności europejskich szlaków transportowych.

Jednym z priorytetów polskiej prezydencji jest również bezpieczeństwo żeglugi na Morzu Bałtyckim, które ma strategiczne znaczenie dla unijnej gospodarki. Polska zamierza podjąć działania na rzecz lepszej koordynacji systemów monitorowania ruchu morskiego oraz wzmocnienia mechanizmów reagowania na zagrożenia ekologiczne i geopolityczne. Istotną rolę w tym kontekście odgrywa również rozwój morskiej energetyki wiatrowej oraz inwestycje w niskoemisyjne technologie dla żeglugi.

Aby zweryfikować, jakie konkretne działania planuje Polska w ramach swojej prezydencji, Gazeta Morska przeanalizowała rządowe strategie, zwracając się do poszczególnych ministerstw oraz przedstawicieli polskiej prezydencji z konkretnymi pytaniami. Jakie kroki podejmie polski rząd, aby w pełni wykorzystać potencjał morskiej gospodarki i umocnić pozycję Bałtyku na mapie Europy?

Priorytety polskiej prezydencji w obszarze gospodarki morskiej

- Transport jest kluczowym elementem dla rozwoju gospodarek państw członkowskich UE, zapewniania bezpieczeństwa Europy oraz dobrostanu wszystkich jej obywateli. W zakresie transportu, polska prezydencja w Radzie UE zamierza skoncentrować się na zagadnieniach związanych z wzmacnianiem odporności całego sektora transportu, w tym transportu morskiego – przekazali przedstawiciele polskiego rządu w odpowiedzi na pytania „Gazety Morskiej”.

Kolejną istotną kwestią jest wzmacnianie konkurencyjności tego sektora - niezmiernie ważne jest, co podkreśla polskie przedstawicielstwo, aby przyjmowane w UE regulacje nie osłabiały pozycji podmiotów unijnej branży transportowej, w szczególności w stosunku do firm z państw trzecich.

- Dlatego też polska prezydencja zapewni przestrzeń do prowadzenia dyskusji na temat bezpieczeństwa i konkurencyjności m.in. podmiotów z branży morskiej - czytamy w odpowiedziach przesłanych do "Gazety Morskiej".

Polska wraz z Komisją Europejską uznaje, że UE potrzebuje nowej strategii na rzecz konkurencyjnego przemysłu morskiego, która obejmie wszystkie kluczowe aspekty konkurencyjności tego sektora i doprowadzi do strategicznej pozycji UE na rynku międzynarodowym. Ponadto niezbędne wydaje się podjęcie działań w celu zapewnienia atrakcyjności zawodu marynarza, jak i zawodów związanych z przemysłem morskim (w tym stoczniowym).

Spotkanie ministrów ds. morskich Unii Europejskiej w Szczecinie

W ramach prezydencji, jak dowiedziała się "Gazeta Morska", Ministerstwo Infrastruktury organizuje nieformalne spotkanie ministrów ds. morskich zaplanowane na 15 maja 2025 r. w Szczecinie.

- Spotkanie będzie okazją do debaty nad kwestiami związanymi z bezpieczeństwem i konkurencyjnością podmiotów gospodarczych z branży morskiej na rynku światowym oraz nad możliwymi rozwiązaniami, które znalazłyby się w nowej strategii na rzecz przemysłu morskiego - informują urzędnicy.

A co z zieloną transformacją w sektorze morskim?

- Polska będzie wspierać inicjatywy związane z zieloną transformacją w sektorze morskim. Przewodząc państwom członkowskim UE w pracach na forum Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) Polska prezydencja będzie się starała, aby otoczenie regulacyjne na poziomie globalnym, a więc przepisy konwencji międzynarodowych były możliwie zbliżone do rozwiązań już przyjętych na poziomie UE i tym samym zapewniały z jednej strony osiągnięcie celów klimatycznych, w tym dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych przez statki, a drugiej strony zapewniały równą konkurencję europejskim armatorom i portom.

 Polska na straży konkurencyjności europejskich portów w globalnej gospodarce

W obliczu rosnących napięć globalnych i szybkich zmian geopolitycznych na całym świecie, zapewnienie bezpieczeństwa i strategicznej autonomii Unii Europejskiej, w tym zapewnienie konkurencyjności europejskich portów morskich, ma kluczowe znaczenie, co podkreślają przedstawiciele polskiej prezydencji w UE w rozmowie z "Gazetą Morską".

Dlatego też podczas polskiej prezydencji w Radzie UE w Szczecinie, w ramach 11 edycji Międzynarodowego Kongresu Morskiego resort infrastruktury organizuje nieformalne spotkanie ministrów UE ds. morskich. Konferencja będzie doskonałą okazją do dyskusji na forum międzynarodowym m.in. o tym, jak wzmocnić konkurencyjność europejskiego przemysłu morskiego i portów morskich. Ponadto, w dniach 12-13 lutego 2025 r. w Łodzi planowana jest konferencja wysokiego szczebla pn. Nowa era europejskiego transportu – wyzwania polityki TEN-T (transeuropejskiej sieci transportowej), w ramach której odbędzie się debata dotycząca europejskiej przestrzeni morskiej m.in. na temat roli i rozwoju portów morskich.

 Cyfryzacja sektora morskiego w Unii Europejskiej

- Cyfryzacja sektora morskiego jest istotna dla dalszego jego rozwoju, ponieważ przyczynia się do usprawnienia obiegu przetwarzanych informacji, a co za tym idzie pozytywnie wpływa na zapewnienie bezpieczeństwa w całym sektorze transportu morskiego. W trakcie prezydencji polskiej w Radzie UE kontynuowane będą działania w zakresie wdrażania europejskiego systemu morskich pojedynczych punktów kontaktowych i współpraca w tym zakresie z Komisją Europejską w ramach powołanych przez nią gremiów - czytamy w przesłanych odpowiedziach do redakcji "Gazety Morskiej".

Polska a globalne regulacje dotyczące emisji w transporcie morskim 

Polska dostrzega swoją rolę w kształtowaniu unijnej polityki dotyczącej ochrony środowiska morskiego, w tym ograniczania emisji z transportu morskiego, jako kluczową dla globalnych działań na rzecz klimatu. Akty legislacyjne, takie jak dyrektywa EU ETS i rozporządzenie FuelEU Maritime, które były częścią pakietu Gotowi na 55% i zostały uchwalone w 2023 r., są bardzo ambitne, a państwa członkowskie UE obecnie koncentrują się na ich wdrożeniu. Zdaniem Ministerstwa Infrastruktury najważniejsze jest, aby ambitna polityka UE w tym zakresie znalazła swoje odzwierciedlenie w przepisach Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) i objęła swoim zasięgiem inne rejony świata. Polska prezydencja będzie aktywnie uczestniczyć w negocjacjach na forum gremiów IMO, prezentując stanowisko UE w obszarze ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.

Współpraca na rzecz bezpieczeństwa morskiego i ochrony infrastruktury krytycznej

Polska zamierza aktywnie promować współpracę między państwami członkowskimi w dziedzinie bezpieczeństwa morskiego, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony infrastruktury krytycznej na morzu. Kluczowym elementem tych działań będzie wzmacnianie koordynacji systemów monitorowania ruchu morskiego oraz rozwój mechanizmów szybkiego reagowania na zagrożenia, zarówno ekologiczne, jak i geopolityczne. Polska prezydencja planuje także inicjowanie debat oraz wspólnych ćwiczeń z udziałem unijnych i międzynarodowych partnerów, mających na celu zwiększenie odporności na potencjalne ataki cybernetyczne i fizyczne na strategiczne obiekty, takie jak porty, terminale LNG czy morskie farmy wiatrowe. Współpraca w tym zakresie ma na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa na Morzu Bałtyckim i w całej Unii Europejskiej.

- Podczas prezydencji jednym z priorytetów będzie zakończenie prac nad przyjęciem projektu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1406/2002. Projekt rozporządzenia wchodzi w skład pakietu dot. bezpieczeństwa morskiego - informują urzędnicy.

Celem prac jest uchylenie obowiązującego i przyjęcie nowego rozporządzenia określającego zadania realizowane przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Morskiego (EMSA). Rozporządzeniem powierza się EMSA zadanie wspierania państw członkowskich i Komisji Europejskiej  pod względem technicznym i operacyjnym.

Nowe rozporządzenie pozwoli na większe wsparcie dla państw członkowskich przede wszystkim w zakresie bezpieczeństwa żeglugi morskiej, ochrony i nadzoru morskiego, oraz cyfryzacji. W projekcie uwzględniono m.in. zadania EMSA na rzecz rozwijania odporności na zagrożenia cyberbezpieczeństwa, zaproponowano również stworzenie całodobowego centrum morskiej orientacji sytuacyjnej, które ma odgrywać kluczową rolę w udzielaniu wsparcia w sytuacjach kryzysowych.

Kwestie morskiej infrastruktury krytycznej będą także przedmiotem jednego z trzech posiedzeń grupy roboczej Rady UE ds. morskich w formacie Europejska Strategia Bezpieczeństwa na Morzu (WP EUMSS).

W tym kontekście kluczową rolę odgrywa inicjatywa Baltic Sentry, czyli operacje mające na celu wzmacnianie bezpieczeństwa i stabilności w regionie Morza Bałtyckiego. Program ten zakłada ścisłą koordynację działań państw NATO i UE w zakresie monitorowania aktywności morskiej, ochrony infrastruktury krytycznej oraz reagowania na potencjalne zagrożenia hybrydowe. Baltic Sentry koncentruje się także na zwiększeniu obecności sił sojuszniczych na Bałtyku, co stanowi istotny element odstraszania w kontekście rosnących napięć geopolitycznych. Polska, jako kraj posiadający dostęp do Bałtyku i posiadający strategiczne porty, odgrywa kluczową rolę w realizacji tego programu, wspierając wspólne ćwiczenia, wymianę informacji oraz rozwój technologii zwiększających bezpieczeństwo morskie.

Niezwykle istotnym aspektem wzmocnienia bezpieczeństwa morskiego jest również zwiększona obecność NATO w regionie, która stanowi fundament dla stabilności i odstraszania potencjalnych zagrożeń. Polska prezydencja będzie dążyć do zacieśnienia współpracy między Unią Europejską a Sojuszem Północnoatlantyckim, zwłaszcza w zakresie wspólnych operacji morskich, wymiany danych wywiadowczych oraz koordynacji działań w razie zagrożenia infrastruktury krytycznej.

Wspólne ćwiczenia morskie z udziałem państw NATO, w tym manewry takie jak BALTOPS, mają na celu nie tylko zwiększenie zdolności operacyjnych, ale także demonstrację gotowości do obrony morskich szlaków handlowych oraz kluczowych obiektów energetycznych. Długofalowym celem Polski jest rozwój zintegrowanej strategii bezpieczeństwa morskiego, w której NATO i UE będą ściśle współpracować, zapewniając ochronę regionu Bałtyku przed nowoczesnymi zagrożeniami.

 Polska prezydencja w Unii Europejskiej to korzyści dla krajowych portów i branży stoczniowej?

Europejski przemysł stoczniowy w ostatnich dziesięcioleciach znacznie utracił na konkurencyjności na rzecz stoczni azjatyckich. W obliczu rosnących globalnych napięć i gwałtownych zmian geopolitycznych na całym świecie, europejski przemysł stoczniowy ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa i strategicznej autonomii Unii Europejskiej.

Między innymi te sprawy będą dyskutowane 15 maja 2025 r. w Szczecinie, podczas nieformalnego spotkania ministrów UE ds. morskich na 11 Międzynarodowym Kongresie Morskim (organizowanym przez MI).  Spotkanie to będzie doskonałą okazją do dyskusji na forum międzynarodowym m.in. o tym, jak wzmocnić konkurencyjność europejskiego przemysłu morskiego. Zaplanowane jest podpisanie Deklaracji dotyczącej konkurencyjności przemysłu morskiego, celem podkreślenia pilności podjęcia działań w tym zakresie na forum Unii Europejskiej.

 Wsparcie dla rozwoju technologii morskich. Co dalej z farmami wiatrowymi na Bałtyku?

- Już teraz dostępne są środki na wsparcie morskiej energetyki wiatrowej z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). W ramach inwestycji G3.1.5 pn. „Budowa morskich farm wiatrowych (Fundusz na rzecz Morskiej Energetyki Wiatrowej)” KPO dostępne są pożyczki z ustanowionego na ten cel Funduszu. Jego budżet wynosi 4,785 mld EUR (21,376 mld PLN) - czytamy w odpowiedziach przesłanych do "Gazety Morskiej".

Pożyczkę z KPO mogą otrzymać deweloperzy projektów morskich farm wiatrowych, tj. przedsiębiorstwa/podmioty wytwarzające lub zamierzające wytwarzać energię elektryczną z energii wiatru na morzu w morskiej farmie wiatrowej.

O wsparcie mogą ubiegać się projekty uczestniczące w fazie I offshore wind, poza systemem aukcyjnym (tj. projekty, które otrzymały decyzję Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE) przyznającą prawo do pokrycia ujemnego salda dla energii elektrycznej z morskiej farmy wiatrowej w ramach tzw. kontraktu różnicowego), jak również projekty, które otrzymają od Prezesa URE prawo do pokrycia ujemnego salda w drodze przeprowadzonej aukcji w II fazie offshore wind.

13 sierpnia 2024 r. rozpoczął się nabór ciągły dla projektów, a ostateczny możliwy termin zawarcia umowy pożyczki z BGK to 31 sierpnia 2026 r. 

Wpływ polskiej prezydencji w UE na rozwój korytarzy transportowych łączących Bałtyk z innymi regionami

Silny i niezawodny transport jest niezbędny dla funkcjonowania jednolitego rynku europejskiego, zapewnienia spójności terytorialnej Unii, mobilności wojskowej, a także zwiększenia konkurencyjności unijnej gospodarki na świecie.

- W związku z tym 12-13 lutego 2025 r. w Łodzi zaplanowano konferencję wysokiego szczebla Nowa era europejskiego transportu – wyzwania polityki TEN-T, która będzie okazją do debaty nad odpornością infrastruktury transportowej, sposobami realizacji celów przyjętych dla odnowionej sieci TEN-T, z zachowaniem racjonalnego podejścia do wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu i osiągania celów klimatycznych - przekazują przedstawiciele polskiej prezydencji.

Należy zaznaczyć, że 28 czerwca 2024 r. zostało opublikowane rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1679 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej, zmieniające rozporządzenia (UE) 2021/1153 i (UE) nr 913/2010 oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1315/2013.

Do listy korytarzy transeuropejskich TEN-T został włączony nowy korytarz transportowy Bałtyk - Morze Czarne - Morze Egejskie.

 Czy Polska wykorzysta prezydencję do promocji unijnych funduszy na rozwój portów w Europie Środkowo-Wschodniej?

Polska prezydencja w UE niesie ze sobą szansę na zwiększenie wsparcia finansowego dla infrastruktury portowej w Europie Środkowo-Wschodniej, jednak pojawia się pytanie, czy uda się skutecznie przekonać unijnych decydentów do priorytetowego traktowania tego obszaru. W obliczu rosnącej konkurencji ze strony portów Europy Zachodniej oraz dynamicznego rozwoju korytarzy transportowych w basenie Morza Śródziemnego, kluczowe może okazać się zabezpieczenie odpowiednich środków w ramach programów takich jak CEF (Connecting Europe Facility).

Istnieje jednak ryzyko, że inne priorytety UE, takie jak zielona transformacja czy odbudowa gospodarcza po kryzysach, odciągną uwagę i fundusze od inwestycji w porty regionu. Wątpliwości budzi również tempo realizacji projektów infrastrukturalnych oraz gotowość państw członkowskich do współpracy w zakresie wspólnych inicjatyw. Czy Polska będzie w stanie skutecznie lobbować na rzecz silniejszego finansowania portów i czy uda się jej przeforsować korzystne dla regionu rozwiązania?

- Promocja projektu przez ministerstwo realizowana jest dla wszystkich podpisanych umów o dofinansowanie projektów finansowanych ze środków UE. Obecnie nie mamy jeszcze podpisanych umów o dofinansowanie dla projektów z tego zakresu - czytamy w odpowiedzi.

 Polska a przyspieszenie zielonej transformacji rybołówstwa

W obszarze rybołówstwa polska prezydencja, jak czytamy, zwróci szczególną uwagę na konkurencyjność unijnej floty przez zagwarantowanie jej interesów w negocjacjach na forum regionalnych organizacji zarządzania rybołówstwem oraz w umowach UE z państwami trzecimi.

- Polska dołoży wszelkich starań, aby decyzje dotyczące stad były podejmowane z uwzględnieniem najlepszego dostępnego doradztwa naukowego oraz z uwzględnieniem aspektów społeczno-ekonomicznych. Prezydencja będzie wspierać KE w negocjacjach dotyczących uprawnień do połowów w 2025 r. dla stad, dla których kwestie te są omawiane w pierwszej połowie roku. Będzie również wspierać negocjacje KE dotyczące wielostronnej i dwustronnej współpracy z nadbrzeżnymi państwami trzecimi oraz umów o partnerstwie w sprawie zrównoważonego rybołówstwa, gdzie prezydencja położy nacisk na współpracę z Norwegią, Islandią i Wyspami Owczymi - informują "Gazetę Morską" przedstawiciele polskiej prezydencji.

Jakie są kluczowe zadania dot. rybołówstwa?

• Prace w Radzie UE nad rozporządzeniem Rady zmieniającym rozporządzenie ustalające na lata 2025 i 2026 uprawnienia do połowów niektórych stad ryb, stosowane na wodach Unii oraz, dla statków rybackich Unii, na niektórych wodach nienależących do Unii -Transpozycja do prawa UE przepisów przyjętych przez Generalną Komisję ds. Rybołówstwa Morza Śródziemnego – prace z Parlamentem Europejskim - rozporządzenie PE i Rady zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2124 - Kontynuacja prac nad rozporządzeniem PE i Rady zmieniającym rozporządzenia (UE) 2016/1139, (UE) 2018/973 i (UE) 2019/472 dotyczące wieloletnich planów zarządzania zasobami - Komunikat „Zrównoważone rybołówstwo w UE: aktualna sytuacja i kierunki na 2026 r.”
• Prace z Parlamentem Europejskim nad zmianą rozporządzenia PE i Rady 1026/2012 w sprawie określonych środków podejmowanych w celu ochrony stad ryb względem państw pozwalających na niezrównoważone połowy
• Zapewnienie konkurencyjności unijnego rybołówstwa i interesów UE podczas negocjacji z państwami nadbrzeżnymi. Prezydencja położy szczególny nacisk na relacje z Norwegią, Zjednoczonym Królestwem, Wyspami Owczymi i Islandią.

 Polska prezydencja a współpraca naukowa w ochronie bioróżnorodności morskiej

W październiku 2024 roku, podczas 16. Konferencji Stron Konwencji o różnorodności morskiej przyjęto dwie kluczowe decyzje, które mają ogromne znaczenie dla ochrony różnorodności morskiej mórz i oceanów. Decyzje te udało się przyjąć po ośmiu latach negocjacji. Jedna z nich dotyczy różnorodności biologicznej obszarów morskich i przybrzeżnych oraz różnorodności biologicznej wysp: EBSA. Druga dotyczy ochrony i zrównoważonego użytkowania morskiej i przybrzeżnej różnorodności biologicznej.

- Polska prezydencja podejmie na agendzie grupy roboczej Rady Unii Europejskiej WPIEI Biodiversity temat ochrony różnorodności obszarów morskich jeżeli Sekretariat Konwencji przekaże notyfikację dotyczącą potrzeby podjęcia działań wynikających z przyjętych decyzji COP. W chwili obecnej inicjatywa działania leży po stronie Sekretariatu Konwencji o ochronie różnorodności biologicznej. Strona polska jest gotowa by podjąć niezwłoczne działania zmierzające do wdrażania zapisów przyjętych decyzji - czytamy w przesłanych odpowiedziach.

Polska prezydencja w UE. Wyzwania i szanse dla morskiej przyszłości Europy

Polska prezydencja w Unii Europejskiej to nie tylko prestiżowa funkcja, ale także realna szansa na wpływanie na rozwój polityki morskiej w Europie. W obliczu globalnych wyzwań, takich jak np. rosnąca konkurencja na szlakach handlowych i transformacja energetyczna, Polska ma ambicję skupić się na innowacjach, digitalizacji i zrównoważonym rozwoju sektora morskiego. Współpraca między państwami członkowskimi w takich obszarach jak bezpieczeństwo żeglugi, rozwój infrastruktury portowej czy promowanie morskiej energetyki wiatrowej stanowi kluczowy element w budowaniu silnej pozycji Bałtyku w europejskim systemie transportowym.

Polska, dzięki swojej geopolitycznej roli, chce także wzmocnić bezpieczeństwo morskie w regionie, szczególnie w kontekście rosnących zagrożeń ekologicznych i geopolitycznych. Inicjatywy takie jak Baltic Sentry, w połączeniu ze współpracą w ramach NATO, mogą stanowić fundament dla tworzenia zintegrowanych mechanizmów monitorowania i ochrony infrastruktury krytycznej na morzu. Z kolei wsparcie dla nauki, w tym badań nad bioróżnorodnością morską, stwarza perspektywy dla przyszłościowej ochrony ekosystemów morskich, których stabilność jest niezbędna dla zrównoważonego rozwoju gospodarki morskiej.

Największym wyzwaniem będzie skuteczne łączenie ambitnych planów z rzeczywistością finansową i polityczną UE. Polska prezydencja ma szansę przyspieszyć wdrażanie kluczowych strategii, ale sukces zależy od umiejętności skutecznego lobbowania za interesami regionu oraz koordynacji działań z państwami członkowskimi i międzynarodowymi partnerami, nie zapominając przy tym o interesie narodowym.

Choć ambicje są duże, to zintegrowane podejście, wykorzystujące potencjał nauki, technologii i współpracy międzynarodowej, może realnie wpłynąć na przyszłość morskiej Europy, w tym przede wszystkim, o czym należy pamiętać, na przyszłość morską Polski.

Śledźcie nas na portalu X, aby być na bieżąco z najważniejszymi wiadomościami | gazetamorska.pl! 

polska prezydencja w unii europejskiej polska prezydencja unia europejska gospodarka morska

komentarze

---

wpisz treść

SKOMENTUJ

nick

Dodaj pierwszy komentarz