Polska morska ofensywa: ambicje, zaległości i oczekiwania wobec programu Orka. Czy to wystarczy na Bałtyk?

Po dekadach niedoinwestowania i ograniczania potencjału bojowego, Marynarka Wojenna RP weszła w fazę intensywnej modernizacji. Ostatnie lata przyniosły przełomowe decyzje oraz realne postępy stoczniowe. W polskich stoczniach trwają obecnie prace nad dziewięcioma nowymi jednostkami bojowymi, a kolejne są w fazie projektowej lub w fazie przygotowań do rozpoczęcia budowy. Polska flota wojenna zaczyna odzyskiwać zdolności operacyjne, które pozwolą jej realnie chronić interesy narodowe na Bałtyku. Czy jednak te inwestycje są wystarczające wobec rosnących zagrożeń geopolitycznych?

marynarka wojenna nato przemysł stoczniowy przemysł zbrojeniowy wiadomości

Dzisiaj   |   07:51   |   Źródło: Gazeta Morska   |   Opracował: Kamil Kusier   |   Drukuj

fot. kpt. mar. Damian Przybysz / 3FO

fot. kpt. mar. Damian Przybysz / 3FO

Fregaty "Miecznik": filar przyszłej floty nawodnej

Najbardziej prestiżowym i kosztownym przedsięwzięciem jest program "Miecznik". Zakłada on budowę trzech fregat wielozadaniowych bazujących na brytyjskim projekcie Arrowhead 140. Ich zadaniem będzie zwalczanie celów nawodnych, podwodnych i powietrznych oraz wsparcie obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej.

Pierwszą jednostką będzie ORP "Wicher", której budowa ruszyła w 2023 roku. W maju 2025 roku rozpoczęto budowę drugiej jednostki – ORP "Burza". Trzecia, ORP "Huragan", ma zostać rozpoczęta w 2026 roku. Budowa prowadzona jest przez konsorcjum PGZ-Miecznik w PGZ Stoczni Wojennej w Gdyni.

Eksperci podkreślają, że trzy jednostki to absolutne minimum. Wobec wzrostu zagrożeń na Bałtyku i aktywności rosyjskiej Floty Bałtyckiej, powinna być rozważona budowa czwartej fregaty w rozszerzeniu programu.

Kormorany II: kontynuacja sukcesu przeciwminowego

Równolegle trwa rozwój programu niszczycieli min typu Kormoran II. Po udanym wprowadzeniu do służby trzech pierwszych jednostek (ORP Kormoran, ORP Albatros, ORP Mewa), obecnie budowane są kolejne trzy: ORP Jaskółka, ORP Rybitwa oraz ORP Czajka. Jednostki te budowane są przez Remontowa Shipbuilding SA we współpracy z Ośrodkiem Badawczo-Rozwojowym Centrum Techniki Morskiej.

Nowoczesne okręty przeciwminowe wyposażone są w zautomatyzowane systemy detekcji i neutralizacji min oraz systemy wspomagające działania nurków bojowych. Ich rola w zapewnieniu bezpieczeństwa żeglugi i osłonie portów jest nie do przecenienia. Jednakże eksperci zauważają, że przy rosnącej liczbie min precyzyjnych i systemów zagradzających Bałtyk, Polska powinna posiadać co najmniej osiem jednostek tego typu.

Delfiny: nowe oczy i uszy floty

Kolejnym ważnym przedsięwzięciem jest program "Delfin", obejmujący budowę dwóch okrętów rozpoznania radioelektronicznego: ORP Henryk Zygalski oraz ORP Jerzy Różycki. Mają one zastąpić wysłużone jednostki projektu 863.

Zdolności SIGINT i ELINT tych jednostek umożliwią prowadzenie zaawansowanego nasłuchu strategicznego oraz zwiadu elektronicznego. Planowane wejście do służby w 2027 roku znacząco wzmocni potencjał rozpoznawczy MW RP. Tu jednak także pojawia się pytanie: czy dwie jednostki wystarczą do ciągłego monitorowania aktywności na Bałtyku i wspierania NATO?

Orka: oczekiwana decyzja ws. okrętów podwodnych

Największym brakującym ogniwem Marynarki Wojennej pozostają okręty podwodne. Program "Orka", choć zapowiadany od kilkudziesięciu lat, nadal znajduje się w fazie analiz. Trwa dialog techniczny z kilkoma zagranicznymi partnerami. Brane pod uwagę są jednostki z Korei Południowej, Szwecji i Niemiec.

Obecny rząd, choć odziedziczył większość projektów stoczniowych po poprzedniej administracji, stoi przed zadaniem przeprowadzenia kluczowego wyboru w sprawie OPNT – okrętów podwodnych nowego typu. To właśnie program Orka jest dziś testem dla decyzyjności i konsekwencji nowego kierownictwa MON. Polska potrzebuje tych jednostek nie tylko dla celów strategicznych, ale też dla pełnej interoperacyjności w ramach NATO.

Wsparcie i logistyka: od holowników po okręty ratownicze

Komplementarnymi programami wspierającymi bojowe zdolności MW RP są inwestycje w jednostki pomocnicze. Flota sześciu holowników typu B860 jest już w pełni operacyjna. Trwa też analiza wznowienia programu "Ratownik" przewidującego budowę nowoczesnego okrętu do ratowania załóg z uszkodzonych okrętów podwodnych.

Zarówno programy pomocnicze, jak i potencjalne nowe kutry patrolowo-rakietowe (program Murena/Toczony), muszą zostać zrealizowane bez dalszych opóźnień, by zapewnić MW RP elastyczność operacyjną.

Infrastruktura, przemysł i edukacja: fundamenty rozwoju "Polski Morskiej"

Znaczenie ma nie tylko liczba okrętów, ale też kompetencje i zaplecze technologiczne. Dynamiczny rozwój PGZ Stoczni Wojennej, intensyfikacja działań Akademii Marynarki Wojennej, a także rozbudowa Centrum Operacji Morskich i Centrum Rozpoznania – to świadectwo budowania systemowego zaplecza dla Polski Morskiej.

Coraz silniejsza synergia pomiędzy resortem obrony, uczelniami wojskowymi i przemysłem wskazuje, że strategia budowania morskiego potencjału narodowego zyskuje solidne podstawy. Potrzeba jednak dalszych inwestycji w technologie morskie, cyfryzację i zdolności w zakresie autonomicznych platform.

- Marynarka Wojenna to w ostatnich dziesięcioleciach najbardziej zaniedbany rodzaj sił zbrojnych. Bardzo dobrze, że ta sytuacja zaczęła się zmieniać. Niedawno zwodowany został piąty niszczyciel min z serii „Kormoran”. Po przyjęciu do służby szóstego, który obecnie już jest budowany, będziemy mogli uznać, że potrzeby w zakresie zwalczania min mamy poprawnie zaadresowane. Stocznia Wojenna kilka lat temu uratowana została od likwidacji i pracuje pełną parą nad fregatami z serii „Miecznik” - ten program powinien być realizowany bez opóźnień. Niepokoi natomiast fakt, iż nadal brak jest umowy na program „Orka”, czyli odbudowy zdolności Marynarki Wojennej w zakresie okrętów podwodnych. Grozi nam tu całkowita utrata zdolności i ciągłości szkolenia. Dlatego oczekuję niezwłocznego podpisania umowy na realizację tego programu, najlepiej w pakiecie z rozwiązaniem pomostowym - mówi "Gazecie Morskiej" prezydent elekt Karol Nawrocki, który 6 sierpnia 2025 roku obejmie urząd Prezydenta RP.

Bałtyckie trendy: co robią inni?

Polska nie działa w próżni. Państwa bałtyckie także wzmacniają swoje marynarki wojenne. Litwa rozwija komponent rozpoznania morskiego i kontynuuje modernizację zakupionych używanych okrętów patrolowych. Łotwa inwestuje w zdolności przeciwminowe oraz modernizuje infrastrukturę portową w Rydze i Lipawie. Estonia, choć nie posiada dużej marynarki, rozwija systemy bezzałogowe i podmorskie sensory oraz współpracuje z Finlandią i Szwecją w zakresie zabezpieczenia cieśnin.

Szwecja i Finlandia – najnowsze państwa NATO – rozwijają nowoczesne fregaty rakietowe, zdolności podwodne i systemy nadbrzeżne. W ich strategii dominuje idea odstraszania ofensywnego – elastyczna flota, zdolna do szybkiej odpowiedzi. To punkt odniesienia, który Polska powinna wziąć pod uwagę.

Perspektywa rozwoju: nowa jakość w polskiej flocie, ale potrzeba więcej

Modernizacja Marynarki Wojennej RP wchodzi w najbardziej intensywną fazę od czasów transformacji ustrojowej. Inwestycje w nowoczesne platformy nawodne i podwodne, zaawansowane sensory i systemy dowodzenia oraz wsparcie logistyczne stanowią podstawę do odbudowy morskiej potęgi RP.

Jednak w opinii wielu ekspertów, obecne programy są ambitne, ale niekoniecznie wystarczające. Dla zapewnienia realnej zdolności odstraszania i obrony morskiej potrzeba:

  • przynajmniej 4 fregat wielozadaniowych,
  • 8 niszczycieli min,
  • 3 nowoczesnych okrętów podwodnych,
  • flotylli kutrów rakietowych,
  • kontynuacji inwestycji w systemy bezzałogowe i rozpoznawcze,
  • silnego zaplecza edukacyjno-przemysłowego.

Przyszła dekada może być czasem renesansu polskiej floty wojennej – pod warunkiem konsekwencji politycznej, stabilnego finansowania i utrzymania tempa realizacji. W przeciwnym razie ambicje pozostaną tylko na papierze.

Postaw nam kawę, a my postawimy na dobrą morską publicystykę! Wspieraj Gazetę Morską i pomóż nam płynąć dalej - kliknij tutaj!

Kamil Kusier
redaktor naczelny

galeria


komentarze


wpisz treść
SKOMENTUJ
nick

Dodaj pierwszy komentarz