Co wiemy o bursztynie? - Fakty i mity dotyczące bursztynu, jego powstawania, zbierania i zastosowań

Bursztyn, znany również jako "złoto Bałtyku", to jeden z najcenniejszych i najbardziej fascynujących naturalnych skarbów. Od wieków budzi zainteresowanie naukowców, jubilerów, kolekcjonerów, a także ludzi szukających naturalnych leków. Choć jego blask jest niepodważalny, wokół bursztynu narosło wiele mitów i legend.

lifestyle morski trójmiasto wiadomości

19 września 2024   |   13:30   |   Drukuj

fot. Canva / Gazeta Morska

Jak powstaje bursztyn?

Bursztyn to skamieniała żywica drzew iglastych, które rosły na Ziemi miliony lat temu. Proces jego powstawania jest długi i skomplikowany:

1. Wypływ żywicy – Wszystko zaczyna się, gdy drzewa wydzielają żywicę jako reakcję na uszkodzenia kory lub ataki pasożytów. Ta gęsta, lepka substancja chroni drzewo przed infekcjami i inwazją szkodników.

2. Konsolidacja żywicy – Po wydzieleniu żywica twardnieje w procesie polimeryzacji, który może trwać tysiące lat. Na początku jest miękka i plastyczna, ale z czasem staje się coraz bardziej twarda i odporna na warunki atmosferyczne.

3. Proces fosylizacji – Aby żywica zamieniła się w bursztyn, musi być pogrzebana pod osadami, gdzie przebywa w warunkach wysokiego ciśnienia i temperatury przez miliony lat. Te procesy prowadzą do przekształcenia żywicy w twardy bursztyn.

Fakty o bursztynie

1. Wieczność w kawałku żywicy – Najstarsze znaleziska bursztynu datowane są na ponad 300 milionów lat, ale większość bursztynu bałtyckiego ma około 40-60 milionów lat.

2. Zatopione życie – Bursztyn często zawiera inkluzje, czyli drobne organizmy lub rośliny uwięzione w żywicy przed jej skamienieniem. Można znaleźć tam owady, pająki, a nawet fragmenty roślin. Te inkluzje są cennym źródłem wiedzy o dawnej faunie i florze.

3. Kolor bursztynu – Choć najczęściej spotykamy bursztyn w odcieniach miodu, może on mieć także inne barwy: od jasnożółtej, przez czerwoną, aż po ciemny brąz, a nawet rzadko spotykany zielony czy niebieski. Kolor zależy od zawartości węglowodorów, warunków, w jakich skamieniał, oraz ilości powietrza uwięzionego wewnątrz.

4. Bursztyn Bałtycki – Region Morza Bałtyckiego jest najbogatszym źródłem bursztynu na świecie. Bursztyn wydobywany z Bałtyku jest szczególnie ceniony za jakość i wielkość kawałków.

Mity o bursztynie

1. Bursztyn to kamień szlachetny – To popularne, lecz błędne przekonanie. W rzeczywistości bursztyn nie jest kamieniem, lecz skamieniałą żywicą roślinną. Choć bywa używany w jubilerstwie, to jego pochodzenie znacznie różni się od kamieni takich jak diamenty czy szafiry.

2. Bursztyn leczy choroby – Bursztyn od wieków uważany był za kamień o właściwościach leczniczych. Mówi się, że noszenie bursztynowych korali pomaga na bóle gardła, reumatyzm czy problemy skórne. W rzeczywistości bursztyn nie ma udowodnionych właściwości medycznych, choć jego łagodna energia może działać na zasadzie placebo.

3. Bursztyn powstaje z wody morskiej – To mit związany z bliskim położeniem bursztynowych złóż nad Morzem Bałtyckim. Bursztyn powstaje na lądzie, ale przez ruchy tektoniczne, osady i erozję, znaczna część bursztynu bałtyckiego trafiła do morza, gdzie jest dziś odnajdywana.

Jak zbiera się bursztyn?

Zbieranie bursztynu może być fascynującą przygodą, ale wymaga odpowiedniego podejścia:

1. Bursztyn wyrzucony przez morze – Po sztormach często można znaleźć bursztyn na bałtyckich plażach. Woda wyrzuca kawałki bursztynu na brzeg, a zbieracze przeszukują piasek w poszukiwaniu tych drogocennych skarbów.

2. Kopalnie bursztynu – Duże złoża bursztynu znajdują się pod ziemią. Najbardziej znana kopalnia bursztynu w Polsce znajduje się w okolicach Gdańska. Wydobywanie bursztynu z głębin wymaga specjalistycznego sprzętu i jest znacznie trudniejsze niż jego zbieranie na plaży.

3. Pływający bursztyn – Jedną z ciekawszych cech bursztynu jest jego zdolność do pływania w słonej wodzie. To właśnie dzięki tej właściwości można go wyławiać z morza przy pomocy sieci lub specjalnych urządzeń.

Zastosowanie bursztynu

Bursztyn jest wykorzystywany w różnych dziedzinach, a jego uniwersalność czyni go niezwykle cennym:

1. Biżuteria – Najbardziej popularnym zastosowaniem bursztynu jest jubilerstwo. Piękne, szlifowane kawałki bursztynu są osadzane w pierścionkach, naszyjnikach czy bransoletkach.

2. Medycyna ludowa – W niektórych kulturach bursztyn nadal używany jest jako środek leczniczy. Robi się z niego nalewki, oleje czy maści, które mają pomagać w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych.

3. Sztuka i rzemiosło – Artyści od wieków wykorzystywali bursztyn w swoich dziełach. Najsłynniejszym przykładem jest legendarna Bursztynowa Komnata, która zaginęła podczas II wojny światowej.

4. Przemysł – W przeszłości bursztyn był wykorzystywany również w przemyśle, m.in. do produkcji lakierów, uszczelniaczy oraz jako składnik niektórych leków.

Odwiedź nas na gazetamorska.pl.

komentarze

---

Dodaj komentarz...

Skomentuj

Nick

Dodaj pierwszy komentarz.