Bitwa pod Oliwą - triumf polskiej floty w walce ze Szwedami

28 listopada 1627 roku na redzie Gdańska rozegrała się bitwa morska, która na trwałe wpisała się w historię polskiej marynarki wojennej. Polskie okręty, pod dowództwem Arenda Dickmanna, stanęły do walki ze szwedzką eskadrą. Choć starcie nie zmieniło znacząco sytuacji militarnej, miało ogromne znaczenie moralne, pokazując, że polska flota była w stanie skutecznie przeciwstawić się szwedzkiej potędze morskiej.

historia marynarka wojenna wiadomości

17 września 2024   |   10:40   |   Opracował: Daniel Nawrocki / Gazeta Morska   |   Drukuj

Ilustracja  Bitwa pod Oliwą 1627  Stefan Płużański. Źródło  domena publiczna

Ilustracja Bitwa pod Oliwą 1627 Stefan Płużański. Źródło domena publiczna

Siły stron

Flota polska, choć skromniejsza od szwedzkiej, była dobrze zorganizowana. Na czele stał Arend Dickmann, który objął dowództwo nad polskimi okrętami z powodu choroby ówczesnego admirała Wilhelma Appelmanna. Obok niego funkcje dowódcze pełnili kapitanowie Jan Storch (piechota morska) i Herman Witte (artyleria okrętowa). 

Polskie siły liczyły 10 okrętów uzbrojonych w 179 dział oraz 1160 marynarzy i żołnierzy.

Szwedzi posiadali 6 okrętów z 122 działami i 700 marynarzami. Najważniejszymi jednostkami floty szwedzkiej były galeony "Tigern" oraz "Solen". Właśnie te dwa okręty odegrały kluczową rolę w bitwie, która miała miejsce na wodach Zatoki Gdańskiej.

Przebieg bitwy

Bitwa rozpoczęła się, gdy polskie okręty zbliżyły się do szwedzkiej eskadry płynącej od Helu. "Tigern", okręt admiralski Szwedów, został zaatakowany przez polski galeon "Święty Jerzy". Po ostrzale z dział doszło do abordażu, w którym polscy żołnierze zdobyli wrogą jednostkę. Kluczową rolę w tym starciu odegrała także pinka "Panna Wodna", która ostrzeliwała "Tigerna" od rufy, pomagając w przejęciu okrętu.

Drugi kluczowy moment bitwy miał miejsce, gdy galeon "Wodnik" zmierzył się z potężnym szwedzkim "Solenem". Walka była zacięta, a przewagę Polacy uzyskali dopiero po nadejściu posiłków w postaci fluty "Biały Lew". W desperackim geście szyper szwedzkiego "Solena" zdecydował się na dramatyczny krok – wysadził okręt, co doprowadziło do jego zatonięcia.

Konsekwencje i upamiętnienie

Zwycięstwo polskiej floty miało przede wszystkim znaczenie moralne. Udało się nie tylko przełamać szwedzką blokadę portu gdańskiego, ale także pokazać Europie, że polska flota była zdolna do skutecznego działania na morzu. Niestety, w końcowej fazie bitwy od zabłąkanej kuli zginął Arend Dickmann, polski dowódca, który został później pochowany z honorami w gdańskiej bazylice Mariackiej.

Pamięć o Bitwie pod Oliwą jest do dziś żywa. Na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie widnieje napis "OLIWA 28 XI 1627", a w Gdańsku i Gdyni istnieją liczne miejsca, które upamiętniają to wydarzenie. Szczególne znaczenie ma pomnik Bitwy pod Oliwą w gdańskiej Oliwie, gdzie ulicami miasta prowadzą aleje noszące imiona bohaterów tego starcia.

Odwiedź nas na gazetamorska.pl.

Daniel Nawrocki
redaktor

komentarze


wpisz treść
SKOMENTUJ
nick

Dodaj pierwszy komentarz